İlmi Etüdler Derneği’nin yayımladığı İnsan ve Toplum Dergisi, “Avrupamerkezci Tarihyazımı” konulu özel sayısıyla okurlarıyla buluştu. Türkiye’de sosyal bilimler alanında önemli bir yeri olan İnsan ve Toplum Dergisi, EBSCO, Index Islamicus, CSA Sociological Index, IBSS, DOAJ ve Ulrichs gibi indekslerde yer alıyor.
Derginin Avrupamerkezci Tarihyazımı’na ayrılan altıncı sayısında, tarih anlayışında tezahür eden Avrupamerkezciliğin evrenselcilik, çokkültürcü söylem, uluslararası politika, tarih ders kitaplarının yazımı, Türk modernleşmesi ve dünya tarihindeki dönemselleştirmeler gibi problematik alanlara yansımaları ele alınıyor. Derginin bu sayısında, Batı merkezli tarih anlayışının eleştirilmesinde ve aşılmasındaki tartışmalı konulara dair sunulan özgün ilmi yaklaşımlar dikkat çekiyor.
Avrupamerkezciliği eleştirmek ve meşruiyetini sorgulamak giderek zorlaşsa da, İnsan ve Toplum’un bu özel sayısı konunun önemini hala korumakta olduğunu gösteriyor. Zira Avrupamerkezcilik hastalıklı bir bakış olarak tüm alanları sarmış vaziyettedir. Hukuktan siyaset bilimine, sanattan coğrafyaya, felsefeden sosyolojiye, edebiyattan tarihe hemen her alanda Avrupamerkezci bakışın evrensellik iddiasının karartmasına maruz kalanlar kapsamlı eleştiriler üretmektedirler. Bu eleştirilerin Avrupamerkezci olmayan alternatif bakışlara dönüşmesi dergide yer alan yazıların odaklandığı önemli konular arasında bulunuyor.
Avrupamerkezciliğin ele alındığı bütün alanlarda temelde bir tarihyazımı meselesi olarak irdelendiği anlaşılıyor. Bütün bu alanlardaki kuramlar ve kavramların oluşumunda tarihin yanlı bir biçimde kavranması dikkat çekiyor. Tarihyazımının bu temel konumu ile Avrupamerkezciliğin aşılması için de başlangıç noktası teşkil ettiği hususu derginin yeni sayısındaki makalelerde ciddi bir şekilde vurgulanıyor.
Tarihyazımında Avrupamerkezciliğin anlamı, konumu, üretimi ve yeniden üretiminin derinlikli bir biçimde tartışılmaya değer bir konu olduğu, İnsan ve Toplum Dergisi’nin bu özel sayısında yer alan yazıların sayısı ve niteliği ile bir kez daha kendisini gösteriyor.
Derginin özel sayısında yer alan on üç makale, iki değerlendirme yazısı ve sekiz kitap değerlendirmesinde konu farklı veçheleriyle derinlemesine tartışılıyor. Bununla beraber Tarihyazımında Avrupamerkezci bakışın sadece eleştirilmemesi; aynı zamanda aşılması gerektiği makalelerde ulaşılan ortak sonuçlardan biri olarak öne çıkıyor.
İnsan ve Toplum Dergisi’nin “Avrupamerkezci Tarihyazımı” özel sayısı yıllarca referans özelliğini koruyacak bir eser niteliği taşıyor.
