GELENEĞİN BİRİKİMİNDEN YENİ BİR DÜŞÜNCENİN İNŞASINA...

Kelam, tasavvuf ve felsefe gibi nazari düşünce alanlarına dair modern dönemde yapılan araştırmalarda 12. yüzyıldan sonraki dönemin nasıl değerlendirileceğine dair elimizde olan ölçütler ve perspektifler büyük oranda yirminci yüzyılda geliştirilmiş bazı ideolojik kabullere dayanmakta olup bunların doğruluğu ve geçerliliği yakın zamanda hayli sorgulanır olmuştur. Bunun neticesinde adlandırma, dönemlendirme ve kapsam başta olmak üzere İslâm düşünce tarihini bütüncül okuma ekseninde yeni arayışlar tezahür etmiş ve hala da etmektedir. 13. yüzyıl ve 14. yüzyıldaki nazari üretim, 15. ve 16. yüzyıllarda önemli bir atılımın gerçekleştiği Osmanlı ve İran coğrafyasındaki birikime kaynaklık etmenin ötesinde 20. yüzyıla kadar devam eden geleneksel müferedat, okumalar ve entelekütel üretime de yön vermiştir. Bununla birlikte akademik çalışmalarda 13. ve 14. yüzyıllardaki tarihi vakıanın ve günümüze ulaşan mirasın nasıl değerlendirileceği, bu dönemin nasıl ele alınacağı ile ilgili sorunlar önemli ölçüde varlığını korumaktadır. Çok önemli bir dönüşüme sebep olması açısından Moğol İstilası’nın ilmi ve entelektüel sahadaki sonuçları, kurulan devletlerin ilmi faalieyetlere olan destekleri, ulemanın ilişki ağları, nazari düşüncede büyük oranda bu yüzyıllarda yazılan şerh ve haşiye literatürünün temel kaynaklarının nasıl okunacağı başta olmak üzere bir dizi sorun düşünce tarihi yazıcılığını doğrudan etkilemektedir. Bu dersin yakın hedefi 13. ve 14. yüzyıllardaki ilmi mirasın ana hatlarıyla işlenmesi ve bu mirasın ikincil kaynaklarda nasıl yer edindiğine, bu literatürdeki eksiklere ve yöntemsel sorunlara odaklanılması olmakla birlikte 13. ve 14. yüzyıl çalışacak araştırmacılarla bir atölye hazırlığına geçiş imkanı aranacaktır.

BAŞVURU

Program öncesinde gerekli görülen ön okumalar

1. Fuat Sezgin, İslâm’da Bilim ve Teknik: Arap-İslâm Bilimleri Tarihine Giriş, çev. Abdurrahman Aliy (İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A. Ş. Yayınları, 2008), I.
2. İslam Düşünce Atlası, ed. İbra­him Halil Üçer, I-III (İstanbul: Konya Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, 2017). (İlgili perde yazıları)
   

Program izlencesi