GELENEĞİN BİRİKİMİNDEN YENİ BİR DÜŞÜNCENİN İNŞASINA...

Şehir kavramı çoğu zaman medeniyet/uygarlık kavramıyla birlikte anılır; şehirlileşme ve medenileşme kavramları da benzer çağrışımlara ve anlamsal örüntülere sahiptir. Şehirler geçmişten geleceğe ait oldukları medeniyetlerin maddi ve manevi değerlerini yansıtırken çoğu zaman içlerindeki abidevi eserlerle temsil edilirler. Bu derste edebiyat, şehir ve medeniyet ilişkisi “şehre yansıyan medeniyet, edebiyata yansıyan şehir” bağlamında işlenecektir. Şehir ve medeniyet ilişkisinin edebiyata yansıması daha çok modern Türk edebiyatındadır. Türk edebiyatında özellikle Yahya Kemal Beyatlı, Ahmet Hamdi Tanpınar, Abdülhak Şinasi Hisar, Ziya Osman Saba, Necip Fazıl Kısakürek, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Attila İlhan, Sezai Karakoç, İlhan Berk ve Cemal Süreya, Salah Birsel, Samiha Ayverdi, Orhan Okay ve daha birçok şair ve yazarın eserleri, edebiyat-şehir ilişkisi bakımından oldukça zengindir. Bu şair ve yazarlar şehre bir sanatçı duyarlılığıyla yaklaşıp ona ilişkin gözlemlerini, izlenimlerini estetik bir bakışla eserlerine yansıtırlar. Onlara göre şehirler, tıpkı sanat eserleri gibidirler. Şiir gibi okunurlar; resim, heykel, mimari eserleri gibi seyredilirler; musiki gibi dinlenirler. Yine onlara göre her şehir -özellikle de tarihî dokuyla bütünleşen şehirler- bir açık hava müzesini andırır. Bu derste şehir kavramına ve şehir tarihine ilişkin kuramsal eserler okunduktan sonra, belirlenen edebi eserler şehir ve medeniyet ekseninde yorumlanacaktır.

Program öncesinde gerekli görülen ön okumalar:

1- İbn-i Haldun, Mukaddime, çev. Süleyman Uludağ, Dergâh Yayınları

2- Lewis Mumford, Tarih Boyunca Kent, Kökenleri, Geçirdiği Dönüşümler ve Geleceği, çev. Gürol Koca-Tamer Tosun, Ayrıntı Yayınları

3- Jean-Louis Huot-Jean-Paul Thalman-Dominique Valbe, Kentlerin Doğuşu, çev. Ali Bektaş Girgin, İmge Kitabevi

4- Turgut Cansever, İslam’da Şehir ve Mimari, Timaş Yayınları

5- Ahmet Davutoğlu, Şehirler ve Medeniyetler, Küre Yayınları

6- John Reader, Şehirler, çev. Fatine Bahar Karlıdağ, YKY.

7- Hasan Taşçı, Bir Hayat Tarzı Olarak Şehir, Mekân, Meydan, Kaknüs Yayınları

8- Hece Dergisi Medeniyet, Edebiyat ve Kültür Bağlamında Şehirlerin Dili Özel Sayısı

Program çizelgesi