GELENEĞİN BİRİKİMİNDEN YENİ BİR DÜŞÜNCENİN İNŞASINA...

Bu seminerde 19. yüzyıldan itibaren birbirleriyle çatışarak gelişen edebiyat kuramlarının incelenmesi ve belirli edebî metinler üzerinden tartışılması hedeflenmektedir. 20.yüzyılda edebiyat eleştirisinde karşılaştığımız kuramların temelinde, Eflatun ve Aristo’yla başlayan mimesis düşüncesinden mülhem şiirin ve sanatın değişen konumlarına yönelik tartışmaların olduğunu görürüz. Helenistik dönemden 18. yüzyıla ilerleyen süreçteki tartışmalar temelde akıl-ruh, doğa-kültür, güzellik-fayda gibi ikilikler üzerinden yürütülmüştür. 18. yüzyıldan itibaren ise şiirin nasıl olması gerektiğinden ziyade ne’liğine ilişkin gelişen bir edebi eleştiri geleneği söz konusudur. Yeni Eleştiri’yle başlatabileceğimiz modern kuramlar sanat eserini değerlendirirken geleneğin göz ardı edilemezliği ama aynı zamanda eserin/metnin bizzat kendisine odaklanma meseleleri üzerinden gelişirler. Edebî kuramların gelişimi hem karşıtlıkların çatışmasından hem de Aristoteles’ten beri süregelen bir bütünlük içerisinden doğar. Bu seminerde; Yeni eleştiri, eserin biçimsel özellikleri üzerinde duran ve Hegel diyalektiğini edebiyatın ilerlemesine uygulayan Marksist görüş, yapısalcılık, post-yapısalcılık, Freud ve Lacan’la gelişen psikanalitik kuram ele alınacaktır. Kuramların belirli edebî metinlere uygulanacağı derslerde, Türkçe edebiyatı değerlendirirken söz konusu bakış açılarının eserin alımlanmasında açtığı yeni kanallar kadar nerelerde eksik kaldıkları, bu eksikleri kendi edebî geleneğimiz içerisinden giderecek alternatif yolları bulmanın imkânı üzerine de sorgulamaların yapılması hedeflenmektedir.