Bu derste ilkin İslam’ın tarih anlayışı ve ilkeleri takdim
edilecek, ilk insan ve peygamber Hz. Adem’den son peygamber Hz. Muhammed’e
kadar geçen peygamberlerin medeniyetlerin oluşumundaki dikey eksen özelliği ile
dünya tarihindeki yeri ve etkileri üç çağ üzerinden tetkik edilecektir. Daha
sonra Hz. Peygamber ile başlayan tarihin toplumu inşa eden yapısı, İslam’ı
dünyaya ulaştırmayı hedefleyen evrenselliği fetihler, kurumlar, şahıslar ve
devletler üzerinden karşılaştırmalı bir şekilde dört dönem üzerinden
işlenecektir. Bunu yaparken tarihin dönemlendirme sorununa değinilecek, İslam
toplumunda meydana gelen tartışmalara, Müslümanların kendi dışındaki milletler
ve devletler, esasen medeniyetler ile karşılaşmalarına ve karşılıklı etkileşimlerine
temas edilecektir. Ayrıca tarihin geçmiş hakikati araştırma ve anlamaya çalışma
ameliyesi olduğu düşüncesinden hareketle tarih ilminin doğasına, tanımına,
kapsamına, tarihçinin tarih felsefesini inşa ederken nazarî açıdan üstelendiği
role ve tarih yazımında deruhte ettiği amelî vazifeye dair fikir sahibi
olabilmeye değinilecektir. Bütün bu ders neticesinde tarih düşüncesine ve
yazımına dair efradını cami ağyarını mani bir bakış açısı elde edilmiş
olunacaktır.
