Ahlaki müeyyide, ahlak kurallarına uyularak ahlaka uygun davranışların yapılması ve ahlaka aykırı davranışların yapılmaması amacıyla içsel veya dışsal mercilerin uyguladığı özendirici veya caydırıcı uygulamalardır. Ahlaki müeyyide kavramı, birinci olarak “ahlakın müeyyideleri”, yani esas itibarıyla ahlaka özgü müeyyideler olarak anlaşılabilir. İkinci olarak da “ahlaklılığın müeyyideleri”, yani ahlak alanının dışında başka bir alana ait olmakla birlikte ahlaklılığa katkıda bulunan her tür müeyyide olarak görülebilir. Buna göre, “ahlakın müeyyidesi” ya da “dar/doğrudan/özsel/içsel anlamda ahlaki müeyyide” bir tanedir; o da vicdani müeyyidedir (vicdan azabı ve vicdan sevinci). “Ahlaklılığın müeyyideleri” veya “geniş/dolaylı/ilintisel/dışsal anlamda ahlaki müeyyide” ise çoktur; onlar içten dışa doğru sayılacak olursa, dini müeyyide, ailevi müeyyide, toplumsal müeyyide, mesleki müeyyide, hukuki müeyyide, tarihi müeyyide ve tabii müeyyide gibi çeşitli müeyyidelerdir.
Müeyyide ahlak eğitiminin başlangıcında insanlığın büyük çoğunluğu için önemli ve hatta zorunlu bir merdivendir; ama ahlaklılığın kişi için kendisinden ayrılmaz bir meleke ve hiç düşünmeden kolayca ahlaki davranışa sevk eden bir makam haline gelmesinden sonra aşılabilecek bir merdivendir. Müeyyide konusunda üzerinde durulması gereken birkaç önemli husus vardır; bunlardan birincisi, ahlaklılık adına, bazen zannedildiği veya savunulduğu üzere tek değil, olabildiğince çok müeyyideden yararlanmaya çalışmanın daha doğru ve daha yararlı olduğudur. İkincisi, müeyyidenin, bilhassa haklar ahlakı düzeyinde, hafif değil ağır, gevşek değil caydırıcı, zayıf değil güçlü olmasıdır. Üçüncüsü de, müeyyidenin uygulaması esnasında, yetkili kişilerin veya bireylerin, yine özellikle haklar ahlakı söz konusu olduğunda, müeyyideyi görece değil evrensel görmeleri, günübirlik değil genel geçer saymaları, adamına göre değil ilkeli bir biçimde uygulamalarıdır.
| Başlangıç Tarihi | Başlangıç Saati | Bitiş Tarihi | Bitiş Saati | Yer |
|---|---|---|---|---|
| 21 Ekim 2015 | 18:00 | 21 Ekim 2015 | 00:00 | İSAM Konferans Salonu |
