GELENEĞİN BİRİKİMİNDEN YENİ BİR DÜŞÜNCENİN İNŞASINA...

BAĞIŞ E-BÜLTEN

28 Temmuz 2018

Ahlaki Önermelerin Kaynağı Olarak Akıl

Konuşmacı: Hümeyra Özturan

İLEM (İlmi Etüdler Derneği) ve İLKE (İlim Kültür Eğitim Derneği) ortaklığında yürütülen “İslam Ahlâk Düşüncesi Projesi” kapsamında “Ahlakın Temeli Üzerine Konuşmalar” dizisinin yedincisi 19 Mart Çarşamba 18.00’de İSAM Konferans Salonu’nda Yrd. Doç Hümeyra Özturan’ın “Ahlaki Önermelerin Kaynağı Olarak Akıl” başlıklı konuşmasıyla gerçekleşti.

Bu konuşmada öncelikle "ahlakın temeli meselesi"nin bir problem olarak analizi yapılmıştır. Felsefe tarihinde ahlak, insan tabiatı/duygu, akıl, toplum-aile-çevre, tecrübe-meşhurat-tarih ve Tanrı gibi farklı kaynaklarla ilişkilendirilmek suretiyle temellendirilmeye çalışılmıştır. Bu nedenle ikinci olarak, söz konusu temellendirme önerilerinin imkânı tek tek tartışılacaktır.

Bunu yaparken gaye, tarihsel bilgi vermek değil, tebliğcinin teklif edeceği çözüm önerisinin imkânını ortaya çıkarmaktır. Tebliğde, mevcut öneriler arasında da yer alan aklın, ahlâkî önermelerin esas temeli olduğu iddia edilmiş; kaynak olarak zikredilen insan tabiatı/duygunun, akli yetilerin gelişmesinden önceki safhada bir işlevinin olduğu ancak tek başına bir kaynaklık değeri taşımadığı ileri sürülmüştür. Toplum-aile-çevre, tecrübe-meşhurat ve tarih şeklinde felsefe tarihinde zikredilen diğer önerilerin ise ancak, tekil ahlaki yargılara varırken insan için gerekli olan düşünme zeminini sağladığı, bir anlamda akli yargıyı beslediği, ancak kesinlikle tek başına "ahlaki olan"ı vermediği belirtilmiştir. Tanrı kaynaklı ahlakın ise motivasyon sağlama işlevi nedeniyle önemli olduğu, ancak akıl yoluyla erişilemeyen hiçbir bilgiyi bireye sağlamayacağının altı çizilmiştir. İnsanın akıl yoluyla ahlâkî bilgileri elde ediş süreci, genel ilkeler ve tek tek hadiseler zemininde izah edildikten sonra, söz konusu teklife yöneltilebilecek muhtemel eleştiriler de kısaca tartışılarak cevaplanmıştır. 

Başlangıç Tarihi Başlangıç Saati Bitiş Tarihi Bitiş Saati Yer
19 Mart 2014 18:00 19 Mart 2014 19:30 İSAM Konferans Salonu