GELENEĞİN BİRİKİMİNDEN YENİ BİR DÜŞÜNCENİN İNŞASINA...

BAĞIŞ E-BÜLTEN

27 Temmuz 2018

Beden, Ben ve Bilinç: Beyin-Beden İlişkisi ve Öznelliğin İnşası

Konuşmacı: Eyüp Süzgün

Son otuz yılda, bilinçli deneyimlerin doğası ve beyinle ilişkisi üzerine nörobilim ve felsefe alanında birçok yaklaşım ileri sürülmüştür. İlk zamanlar, çoğunlukla bilişsel sinirbilimcilerinin önderliğinde sürdürülen çalışmalarda, kendisini ortaya çıkaran beyindeki alt düzey sinirsel mimari tamamen anlaşıldıktan sonra bilincin gizemli fenomenal doğasının (fiziksel dünyanın sınırları içinde kalarak) çözüleceği düşünülüyordu. 2000’li yılların başında ise, ben’in ve beyindeki sinirsel altyapısının bilinçli deneyimlerin öznel karakterinin ortaya çıkışında merkezi bir role sahip olduğu görüşü ağırlık kazanmaya başlamıştır.

Büyük oranda beyni ve onun sinirsel organizasyonunu temel alan bu yaklaşımlar, öznel bilincin ve ben hissinin ortaya çıkışında bedenin beyinden daha merkezi bir role sahip olduğunu ileri süren nörofenomenologlarca eleştirilmiştir. Bedenin, beynin ihtiyaç duyduğu enerjiyi kendisine sağlayan salt fiziksel bir mekanizmadan ibaret olmadığını vurgulayan nörofenomenologlar, beden olmadan ne bilincin ne de ben’in ortaya çıkabileceğini, beyin ile beden arasındaki ilişkinin ben ve bilincin  aşkın ön-koşulunu oluşturduğunu savunmuşlardır. Ancak yakın zamanlarda dünya ile beyin arasındaki doğrudan ilişkinin varlığına odaklanan bazı nörobilimsel çalışmalar, beyindeki içsel faaliyetin özel uzaysal-zamansal organizasyonunun beden de dahil bütün fenomenal deneyimlerin temel kaynağını oluşturduğunu iddia etmektedirler.

Bu seminerde, hem felsefi hem de bilimsel açıdan oldukça tartışmalı olan bilinç, ben, beyin ve beden gibi kavramların birbirleriyle ilişkileri, öznelliğin inşası bağlamında ele alınmıştır. Bu anlamda bilinç, ben ve öznellik arasındaki ilişki önce beyin-temelli, ardından da beden-temelli görüşlerin ışığında tartışılmıştır. Son olarak, öznellik söz konusu olduğunda, iki yaklaşımın sahip olduğu sınırlılıklar gösterilerek üçüncü bir açıklama yolunun imkanı üzerinde durulmuştur.

Başlangıç Tarihi Başlangıç Saati Bitiş Tarihi Bitiş Saati Yer
19 Nisan 2014 18:00 19 Nisan 2014 00:00 İLEM Konferans Salonu