Bu sunumda, Alexander Israel Helphand’ın (Parvus Efendi) İstanbul’da bulunduğu 1910-14 yılları arasında yayımlanmış yazılarının Türkiye’de iktisadi modernleşme ve kalkınma sorunları hakkındaki fikri tartışmalara katkılarının neler olduğuna odaklanılmıştır. Parvus Efendi’nin İstanbul’da bulunduğu yıllar İkinci Meşrutiyet (1908-18) olarak bilinen kritik bir döneme isabet etmektedir. Bu dönemde yürütülen tartışmalar Osmanlı İmparatorluğu’nun birikmiş çağdaşlaşma sorunlarının tümünü kapsayan bir tartışmayı meydana getirmektedir ve devletin bekasını temine yarayacak eylem için fikir arayışı ile karakterize olmaktadır.
Parvus Efendi’ye göre, Türkiye’nin geriliğinin asıl nedeni Avrupa sermayesi tarafından sömürü alanı haline gelmiş olmasıdır: Türkiye’nin tarım, ticaret, doğal kaynaklar, demiryolları, bayındırlık tesisleri, gümrük ve maliye gelirleri Avrupalı mali karar vericilerinin kontrolü altındadır. Bu böyle oldukça Türkiye’nin kalkınması için bir çare bulunamaz. Türk köylüsünün ve esnafının iktisadi durumu bu koşullar altında gelişemez, dış borçlanma yoluyla kalkınma gerçekleştirilemez. Aksine, yabancı devletlerden, özellikle Avrupalı devletlerden, sağlanabilecek herhangi bir yardım, devletin çöküşünü daha da hızlandıracaktır. Türk aydınları, Avrupalı devletlerden alınacak yardımlarla Türk toplumunun Batı uygarlığına katılabileceğini sanmaktadırlar. Ancak Türk toplumu, Batı uygarlığının dışındadır. Batı ile Türk toplumu arasındaki ilişki sadece sömürenle sömürülen arasındaki ilişki ile sınırlı kalmaktadır. Parvus Efendi’nin Osmanlı bürokrasisi ve aydınları üzerindeki etkisini kesin hatları ile ortaya koymak zor olsa da onun fikir ve önerilerinin devamlılığını erken Cumhuriyet dönemi uygulamalarında da görmek mümkündür. Ayrıca, onun Avrupa’nın ve kapitalizmin gelişmesi eğilimleri hakkındaki öngörülerinin birçoğunun gerçekleşmiş olması, onun görüşlerinin hala tazeliğini ve güncelliğini koruyor olarak değerlendirilmesini de mümkün kılmaktadır.
| Başlangıç Tarihi | Başlangıç Saati | Bitiş Tarihi | Bitiş Saati | Yer |
|---|---|---|---|---|
| 22 Haziran 2013 | 17:00 | 22 Haziran 2013 | 18:30 | İlmi Etüdler Derneği |
