GELENEĞİN BİRİKİMİNDEN YENİ BİR DÜŞÜNCENİN İNŞASINA...

BAĞIŞ E-BÜLTEN

30 Mayıs 2018

Faşist Estetik: Leni Riefenstahl Filmleri Üzerine Bir İnceleme

Konuşmacı: Mustafa Bölükbaşı

Modern, popüler bir ideoloji olarak faşizmin belirleyici özelliği, sonuçları itibariyle değerlendirilen bir ideoloji oluşudur. Auschwitz’ten beri faşizm incelemeleri, genel olarak bu ideolojiyi 'küçük düşürmeye' çaba sarf etmiştir. Bunun olumsuz yanı, günümüzde faşizmin ne olduğu anlaşılmadan, daha baştan, mahkum edilen bir ideoloji hâline gelmesidir. Oysa insanlığı yıkıma götüren bir ideoloji ancak içeriden bakılırsa daha iyi kavranabilir ve böylece potansiyel yıkımların önüne geçilebilir.

Yaygın görüşe göre faşizm irrasyonel bir ideolojidir. Kitlesel desteğinin altında ise yoğun bir propagandayla 'beyinleri yıkanmış' insanların yattığı düşünülmektedir. Dolayısıyla faşizm bir akıl tutulması olarak yorumlanmış ve III. Reich’ta sinemaya bir propaganda aracı gözüyle bakılmıştır. Bu yüzden 'faşist filmlerin' sanat tarihi açısından değil de ancak siyasal açıdan bir değeri olabileceği öne sürülmüştür.

Bu çalışmada faşizmin yukarıdan aşağıya bir iktidar mekanizması biçiminde tanımlanmasına karşı çıkılmakta ve 'irrasyonel' bir ideoloji olduğu görüşü sorgulanmaktadır. Faşizmi anlayabilmek için öncelikle modern aklı anlamak gerekir. Çünkü faşizm modern rasyonalitenin zirvesidir. Sağladığı kitlesel destek, beyin yıkamadan ziyade kültürel alan üzerindeki etkin siyasetiyle ilgilidir. Bu yüzden faşist estetiğin çelişkili olduğunu düşünmek aceleci bir yargı olur. Çünkü faşizm hayatın, siyasetin, savaşın, ölümün estetikleştirilmesine dayanır. Bu sayede modernitenin yabancılaştırıcı etkisine karşı, bir anlamda dünyaya yeniden 'ruhunu verme' çabasındadır.

Bu çalışmada Alman yönetmen Leni Riefenstahl’ın filmlerinde faşizmi nasıl görsel hale getirdiği, dolayısıyla faşist bir estetiğin niteliklerinin neler olduğu tartışılmaktadır.

Başlangıç Tarihi Başlangıç Saati Bitiş Tarihi Bitiş Saati Yer
23 Mart 2013 17:00 23 Mart 2013 18:30 İlmi Etüdler Derneği