GELENEĞİN BİRİKİMİNDEN YENİ BİR DÜŞÜNCENİN İNŞASINA...

Kent ve Mimari Üzerinden Dönüşümler

Kent, fiziksel yönüyle içinde yaşayanların değerlerinin bir yansıması, taşa kazınması halidir. Bu manada kentler dışlaştırdıkları anlam ve değer sistemlerine göre çeşitlenirler. Mesela, İslam mimarisini ve estetiğini Hristiyan mimarisinden ilk bakışta ayırt etmemizi sağlayan şey, her biri kendi kültürel kodları ile doğrudan bağlantılı olan ikonografi ile arabesk arasındaki farktır. Doğada hazır bulunan malzeme de, mimariyi ve estetiği kalıplamıştır. İslam dünyasında özellikle de Osmanlı kentlerinde yine dini duyarlılığın etkisiyle oluştuğunu öne sürebileceğimiz bir ilişkiler ağı ortaya çıkmıştır. Genel manada çok kültürlülük, özel manada ise çok dinlilik, çok-etniklilik ve çok-sınıflılık esas olmuştur. Değer-mekân ilişkisindeki bu ahengi bozan, Batı’da olduğu gibi bizde de modernleşme ve onun alt-yapısal boyutu olarak ifade edebileceğimiz kapitalistleşme süreçleridir. Coğrafyanın teknoloji tarafından ehlileştirilmesi iddiası, organik malzemelerin inşa süreçlerinden dışlanmasıyla at başı giderken, bir yandan da modern eğitimle birlikte ödünç alınan mimari ve estetik anlayışlar onlardan yararlananları zihnen ve manen dönüştürmüştür. Bu seminerde, yukarıda söz ettiğimiz dönüşümlerin günümüz Türkiye kentlerinde, özellikle de İstanbul’da nasıl yaşandığı örneklerle irdelenmeye çalışılacaktır.