GELENEĞİN BİRİKİMİNDEN YENİ BİR DÜŞÜNCENİN İNŞASINA...

Sosyal Teori Olarak Politik Ekonomi

Bu sunum iktisat biliminin bir önceki adlandırması olan politik ekonomi hakkındadır.

Politik ekonomi, İskoç Aydınlanması bağlamında bir sosyal teori olarak gelişmiştir. Bu sosyal teori iktisadi faaliyetlerle birlikte ahlak, hukuk, sosyal ilişkiler ve politik olana dair geniş bir çerçeveye sahiptir. Ancak 19. Yüzyılın sonlarında gerçekleşen entelektüel işbölümü iktisat bilimini piyasayla; sosyolojiyi toplumsal yapıyla ve politikayı hükümetle sınırlandırırken politik ekonomi kavramının geniş backgroundunu boşa düşürmüştür. Söz konusu entelektüel iş bölümü neticesinde iktisat artık önündeki politik sıfatını atarak teknikleşme yolunda adım atmıştır. Bu durum iktisada bilimler hiyerarşisinde ayrıcalıklı bir konum sunarken entelektüel ilgilerini azaltmasına yol açmıştır. Bunun neticesinde iktisat bilimi özellikle de 20. Yüzyılın ikinci yarısında teknikleşmenin artışına bağlı olarak kamusal entelektüel yetiştiremeyen teknik bir sosyal bilim olmuştur. Oksimoron gibi gözüken bu durum iktisat biliminin günümüzde yaşadığı en büyük düşünsel krizi ifade etmektedir. Bir tarafta mükemmelleşen teknik analiz, diğer tarafta daha önce bünyesinde taşıdığı düşünsel konulardan uzaklaşmanın getirdiği fikri yoksullaşma ve buna bağlı kamusal entelektüel yetiştirememe sorunu. İktisat bilimi bu krizin üstesinden gelebilmek için tekrar politik ekonomi geleneğine yaslanmalıdır. Çünkü politik ekonomi diğer sosyal bilimlerle ilişkiyi sağlayan geniş bir art alanına sahiptir. 

İktisat bilimi mevcut düşünsel krizini aşabilecek midir?  Heterodoks iktisat okullarınca pseudoscience olarak anılan iktisat bilimi ancak politik ekonomi eksenine dönerek kendi krizini aşabilir. Politik ekonomi; milletlerin zenginliği, sınıf, toplumsal cinsiyet, sosyal kurumlar gibi sosyal teorinin neredeyse bütün konularına değinen geniş bir entelektüel spektruma sahiptir. Bu genişlik düşünsel krizden çıkmanın yegane yoludur.

Katılım: Program, 4 Mart 2022 Cuma günü saat 20.00’de İLEM TV youtube hesabında gerçekleşecektir. Programa ilgi duyan herkes davetlidir.