Türkiye’de dini gruplar son 30 yılda toplumda ve siyasetteki hızlı değişime paralel bir biçimde hızlı ve kapsamlı değişimler geçirmektedirler. Bu değişimin analiz edilmesi, anlaşılması ve gelecekte alabileceği biçimlerin ortaya konulması belirli politikaların üretilebilmesi için önem arz etmektedir. Bu çerçevede İLEM Toplum Çalışma Grubu 15 Kasım 2014 tarihinde “Türkiye’de Dini Grupların Değişimi” başlıklı bir çalıştay düzenlemiştir.
Türkiye’de dini grupların toplumsal konumlarının cumhuriyet boyunca devletin din politikaları ile yakından ilişkilidir. Devletin dine olan mesafesi, dini hizmetleri yürütme biçimi, dinsel söyleme müdahil olma veya ondan faydalanma biçimleri dini grupların da varlıklarını ve bu varlıklarının toplumsal tezahürlerini doğrudan etkilemektedir. Bu çerçevede son 30 yıllık dönemde devletin din siyasetinde yaşanan çok derin dalgalanmalar dini grupları da derinden etkilemiştir. 1980’lerde uygulanan devlet dindarlığı politikaları, 1990’larda dini dışlayıcı ve dini grupları sindirici politikalar ve nihayet 2000’lerde dini grupları devlet siyasetine eklemleme siyaseti bu grupların yapısını, işlevini ve çalışmalarını derinden etkilemiştir.
1980 sonrasındaki dönüşüm sadece devlet siyaseti ile de ilgili değildir. Ekonominin, toplumun ve siyasetin esaslı bir biçimde değiştiği bu dönemde dini gruplar da bundan etkilenmiştir. Genel olarak küresel sisteme uyum ve alttan modernleşme ile niteleyebileceğimiz bu dönemde benzer bir değişimin dini gruplarda da yaşandığı söylenebilir. Bu dönemde dini gruplar dünyaya açılmış, uluslararasılaşmış, “modern” kalıpları devralmış ve nihayetinde çoğunlukla bir “sivil” harekete dönüşmeye başlamışlardır. Çalıştayda, dini grupların bu dönüşümü ele alınmıştır.
