İslam İktisadı Araştırmaları
Merkezi (İKAM)’nin Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği (İGİAD) ve
İlmi Etüdler Derneği (İLEM) ile birlikte Marmara Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi’nin ev sahipliğinde düzenlediği 7. İslam İktisadı Atölyesi
tamamlandı. Atölyede üç gün boyunca önemli tartışmaların yapıldığı beş oturum
ve iki panel gerçekleşti.
Farklı ülkelerden önde gelen
akademisyenlerin katıldığı ve 12 tebliğin sunulup tartışıldığı alanındaki uzun
soluklu ve etkili çalışmalardan biri olan “İslam İktisadı Atölyesi”nin
yedincisi “İslam İktisadında Para” temasıyla gerçekleşti. Atölye boyunca modern
iktisadın temel varsayımları karşısında İslam iktisadında paranın yeri, rezerv
bankacılığı, Katılım bankacılığının kredi arzı, İslami para politikası, büyüme
– para ilişkisi, para politikası etiği gibi konularda tebliğler sunuldu ve
tartışıldı.
5 Nisan 2019 Cuma günü Marmara
Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde gerçekleşen açılış programı ve İslam
iktisadı ödül töreni ile başlayan atölyeye çok sayıda seçkin akademisyen
müzakereci olarak katıldı. İlk gün gerçekleştirilen “İslam İktisadında Para”
konulu açılış panelinde Sakarya Üniversitesi Rektörü Fatih Savaşan, Albaraka
Türk Genel Müdürü Melikşah Utku, Medipol Üniversitesi’nen Mehmet Babacan ve
Marmara Üniversitesi’nden Hasan Hacak yer aldı.
Atölyenin ikinci ve üçüncü
gününde ise İslam iktisadında parayı çeşitli yönlerden ele alan bildiriler
sunuldu ve tartışıldı.
İslam İktisadında Para
Marmara Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Ali Özek Salonu’nda gerçekleşen atölye oturumlarının ilkinde, İslami
bir makroekonomi modelinin nasıl uygulanacağı, Müslüman ekonomilerine nasıl
odaklanılması gerektiği ve ekonominin İslamileştirilmesi gibi konular
tartışıldı. İkinci oturumda ise rezerv bankacılığı masaya yatırılarak İslam
fıkhına uygun bir rezerv bankacılığının nasıl yapılabileceği masaya yatırıldı.
Atölyenin üçüncü oturumunda
paranın zamansal değeri konuşulurken İslami finansın farklı görüşlere nasıl
yaklaştığı ele alındı. Dördüncü oturum ise parasal ve finansal istikrar konusu
Türkiye ve Malezya örnekleri üzerinden konuşuldu. Beşinci oturumun konusu ise para
politikasının etiği ve merkez bankalarının durumuydu.
Atölyenin üçüncü gününde ayrıca
bir kapanış paneli yapıldı. Taha Eğri’nin yönettiği panelde Adam Abdullah,
Ahmet Faruk Aysan, Hasan Hacak, Mabid Ali Mahmoud Al Jarhi ve Mehmet Saraç
birer tebliğ sundular.
Atölyeye katılan akademisyenler
İslami bir ekonomide para sisteminin araçları, mevcut para politikasındaki
kredi oluşturma mekanizmasının İslami ve ekonomik açıdan problemli yanları,
mevcut ikili bankacılık sisteminde İslami motivasyon ve kaygılarla para
politikası oluşturmadaki zorluklar, altın ve gümüş sistemine dayalı para
sistemi, parasal genişleme ile reel ekonomik büyüme ilişkisinin önemine
değindiler.
Programda ayrıca tarihsel arka
planın önemi, günümüzde mevcut para sisteminin dayandığı temeller ve buna
yönelik geliştirilen eleştirile üzerinde duruldu. Bu çerçevede İslam
iktisadının ortaya koyduğu reel ekonomiye dayalı, türev piyasaların minimize
edildiği, kaynakların üretime yönlendirildiği ve adil bir şekilde dağıtıldığı
politika önerilerinin önemi üzerinde duruldu. Buna ilaveten mevcut para
sisteminin gerek yol açtığı başarısızlıklar gerekse ileride ortaya çıkacak
sorunlar ele alınıp İslam iktisadının ahlak temelli para politikası önerilerinin
önemine dikkat çekildi.
Önceki altı atölyede olduğu gibi
7. İslam İktisadı Atölyesi’nde sunulan tebliğler de İktisat Yayınları
tarafından Türkçe olarak ve Routledge Yayınları tarafından İngilizce olarak
yayımlanacak.
Öte yandan, 7. İslam İktisadı
Atölyesi kapsamında İKAM tarafından verilen 2019 İslam İktisadı Ödülleri de
sahiplerini buldu.
Programda, 2019 İslam İktisadı
Ödülleri takdim edildi. İslam İktisadı Araştırma Ödülüne Prof. Dr. Sabri Orman,
Uygulama Ödülüne üyeleri arasında dayanışmayı öngören MÜSİAD Karz-ı Hasen
Sandığı layık görüldü. İslam İktisadına Katkı Ödülü ise Prof. Dr. Ahmet
Tabakoğlu’na verildi.
Prof. Dr. Sabri Orman İslam
İktisadı alanında hazırladığı telif, tercüme ve edisyon eserleri ile İslam
İktisadına önemli katkılar yaptığı için ödüle layık görüldü. Orman’a ödülünü
İLKE Yürütme Kurulu Başkanı Lütfi Sunar verdi.
İslam İktisadı Uygulama Ödülü ise
MÜSİAD Karz-ı Hasen Sandığına verildi. Ödül İLKE Yürütme Kurulu Üyesi Hüseyin
Akkuş tarafından MÜSİAD Başkanı Abdurrahman Kaan’a takdim edildi.
İslam İktisadına Katkı Ödülünü
ise Prof. Dr. Ahmet Tabakoğlu İLKE Mütevelli Heyeti Başkanı Nihat Erdoğmuş’tan
aldı. Tabakoğlu’nun ödülü gerek danışmanlık faaliyetleri ve gerekse ilmi
çalışmaları nedeniyle aldığı belirtildi.
Ödül törenine, Sakarya
Üniversitesi Rektörü Fatih Savaşan, İGİAD Başkanı Ayhan Karahan, İLEM Başkanı
Süleyman Güder'in yanı sıra STK temsilcileri, akademisyenler ve araştırmacılar
katıldı.
Ödüllerin takdiminin ardından,
Sakarya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fatih Savaşan moderatörlüğünde,
"İslam İktisadında Para" başlıklı panel gerçekleşti.
Panele, Albaraka Türk Genel
Müdürü Melikşah Utku, Medipol Üniversitesi'nden Doç. Dr. Mehmet Babacan,
Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslam Hukuku Ana Bilim Dalı Başkanı
Prof. Dr. Hasan Hacak konuşmacı olarak katıldı.