İslam Siyaset Düşüncesi Projesi'nin (İSD) ilgiyle takip edilen çalışmaları “İktidarın Kuruluşu: Kökenler ve Meşruiyet” başlıklı çalıştay ile devam etti. Bu kez 10 Haziran 2023 tarihinde İLEM'de gerçekleşen beşinci çalıştayı ile İSD, siyaset düşüncesine dair İslam’ın modern öncesi döneminde tartışılan meselelerini gündem etmeyi sürdürüyor.
İslam siyaset düşüncesinde risaleler, hakikat, adalet gibi meselelerin tartışıldığı çalıştayların ardından iktidarın kökenleri soruşturuldu. Kelam, felsefe, fıkıh ve siyasetname gelenekleri olarak dört taraftan kuşatıcı bir şekilde ele alındı.
Gün boyu süren çalıştayda dört oturum boyunca Yunus Cengiz, Ömer Türker, Şaban Ali Düzgün, A. Ayhan Çitil, Hulusi Ertuğrul Umudum, Hatice Umut, Cüneyt Kaya, Kamuran Gökdağ, Asım Cüneyt Köksal, Özgür Kavak, Selahattin Polatoğlu ve Zahit Atçıl tebliğ sundular. Ömer Türker, Özgür Kavak ve Kamuran Gökdağ ise oturumların moderatörlüğünü yürüttüler.
İktidarın Kökenleri ve Meşruiyet
On dört bildirinin sunulacağı çalıştayın takdimini proje yürütücülerinden Ahmet Köroğlu yaptı. Ardından söz alan İLEM Yönetim Kurulu Başkanı Taha Eğri, açılış konuşmasında bildiri sunan katılımcılara, desteklerinden dolayı Sultanbeyli Belediyesi’ne ve çalıştayı organize eden ekibe teşekkür ederek yayınlanacak kitabı da şimdiden heyecanla beklediklerini belirtti. Projeyi destekleyen Sultanbeyli Belediyesi adına Sultanbeyli Belediyesi Başkan Yardımcısı Görgün Özcan, proje bünyesindeki çalıştayları ilgiyle takip ettiklerini söyledi. Müzakerelerin ilmi çalışmalara büyük katkı sunacağının altını çizdi. Bu çalıştayın organizasyonunu üstlenen Kamuran Gökdağ ise konuşmasında, iktidarın kökenleri meselesinin kelam, felsefe, fıkıh ve siyasetname gelenekleri bakımından detaylıca ele alınması yönüyle çalıştayın kuşatıcılığına vurgu yaptı.
1. oturumda; kelami siyaset düşüncesinin Mutezili geleneğini Yunus Cengiz, Eşari geleneğini Ömer Türker, Maturidi geleneğini Şaban Ali Düzgün ve Şii geleneğini Sebuhi Şahavatov hem teorik hem pratik belirleyenleri hem de belirleyenler arasındaki ilişkisellik odağında ele aldılar.
İkinci oturumda; İslam siyaset düşüncesinin felsefi kökenlerine ve felsefî literatürdeki açıklama biçimlerine Platon ve Aristoteles’ten başlayarak Farabi, İbn Sina ve İbn Haldun bağlamında yaklaşıldı. İktidarın kuruluşu ve kökenini Platon açısından A. Ayhan Çitil, Aristoteles açısından Hulusi Ertuğrul Umudum, Farabi açısından Hatice Umut, İbn Sina açısından Cüneyt Kaya ve İbn Haldun açısından Kamuran Gökdağ gündeme getirdiler.
Üçüncü oturumda ise “Fıkhi siyaset düşüncesinde iktidar nasıl kurulmuş ve hangi kavramsal araçlarla meşrulaşmıştır?” sorusuna cevap arandı. Bu bağlamda İlk Ahkamı Sultaniyeler’i Müddesir Demir, 16. Yüzyıl Osmanlı Dönemi’ni Asım Cüneyt Köksal, Bağdat Hilafeti Sonrası Fıkıh Literatürü: Memlüklüler’i ise Özgür Kavak tartışmaya açtılar.
Son oturumda, “İslam siyaset düşüncesinin siyasetname geleneği içinde iktidarın meşruiyeti nedir?” sorusuna Emeviler ve Abbasiler Dönemi bağlamında Selahattin Polatoğlu, Osmanlılar Dönemi için ise Zahit Atçıl cevap aradılar.
Çalıştayın kapanış oturumunda Ömer Türker ve Kamuran Gökdağ'ın tebliğlerde tartışılan meselelerden hareketle yaptıkları değerlendirme konuşmaları ve tebliğcilerin müzakereleri ardından çalıştay sona erdi.
Çalıştayın kayıtları kısa sürede İLEM TV üzerinden istifadeye açılacak.
