Doç. Dr. İbrahim Halil Üçer’in yürütücülüğünde, İlmi Etüdler Derneği’nde Konya Büyükşehir Belediyesi Kültür Daire Başkanlığının destekleriyle hazırlanan İslam Düşünce Atlası Projesi’nin ikinci edisyonu tamamlandı. 30 Kasım 2022 Çarşamba günü Haliç Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilen tanıtım programı geniş bir katılımla gerçekleştirildi.
Altı Ciltlik Yeni Eser, Artık Mobil Cihazlarla Uyumlu Yepyeni Bir Web Sitesi
İslam Düşünce Atlası, Doç.Dr. İbrahim Halil Üçer tarafından İlmi Etüdler Derneği’nde (İLEM) Konya Büyükşehir Belediyesi Kültür Daire Başkanlığı’nın destekleriyle hazırlanan ve Türkiye’nin önde gelen İslam düşünce tarihi araştırmacılarına tasarım uzmanları,yazılımcılar ve harita mühendislerinin eşlik etmesiyle oluşmuş bir düşünce tarihi yazımı projesidir.
Çalışma kapsamında başlangıcından günümüze gelinceye değin kesintisiz, dinamik ve bütüncül bir İslam düşünce tarihi yazımı önerilmektedir. Bu öneri yeni bir dönemlendirme, her döneme göre İslam düşünce tarihindeki bilimsel disiplinlerin gelişim ve dönüşümlerini ele alan kapsamlı yazılar, bilgin, şehir, kurum ve mimarî eser maddeleriyle temellendirilmiştir. Projeye özgü kapsamlı haritalar, grafikler ve videolarla desteklenen çalışmanın sonunda interaktif programlar taşıyan açık erişimli bir web sitesi (www.islamdusunceatlasi.org) ve İslam Düşünce Atlası başlıklı altı ciltlik bir kitap meydana getirilmiştir.
İLEM tarafından 2017 yılında tanıtılan proje; interaktif programlar taşıyan açık erişimli bir websitesi ve 3 ciltlik kitaptan oluşmaktaydı. Yaklaşık 5 yıllık bir çalışma sonucunda tamamlanan yeni edisyon ile projeye özgü çıktılar geliştirildi ve genişletildi.
Böylece projenin başlangıcından bugüne değin ortaya koyduğu projeye özgü çıktıları ile birlikte İDA, İslam düşünce tarihi yazıcılığına getirdiği yeni bakış açısı ekseninde bir tür İslam bilimler tarihi hüviyeti kazanıyor.
Hazırlığına akademisyenler, araştırmacılar, tasarım uzmanları, yazılımcılar ve harita mühendislerinin eşlik ettiği projenin ikinci edisyonunda;
Daha önce 3 cilt olarak yayımlanan İslam Düşünce Atlası, 6 cilt halinde güncellendi ve ilavelerle genişletildi.
İslam Düşünce Atlası’nın web sitesi (www.islamdusunceatlasi.org) baştan sona güncellenerek, siteye yeni bileşenler eklendi. Yeni bir tasarımla birlikte, web sitesi artık mobil cihazlarda da kullanılabilecek bir şekilde düzenlendi.
Önceki versiyonda yer alan maddeler önemli oranda güncellenerek 1000’e yakın bilimsel madde telif edildi.
Projeye fıkıh geleneği dahil edilerek fıkıh disiplinin başlangıcından bugüne gelişimini anlatan makalelerin yanısıra, fıkıhla ilgili 200’ün üzerinde yeni bilgin maddesi, fıkıh geleneği etrafında gelişen kurumlar, fıkhın gelişimini anlatan haritalar, Fıkıh literatürünü görselleştiren kitap ağları, fakihler arası ilişkileri görselleştiren bilgin ağları eklendi.
İLEM TV Youtube kanalında alanında uzman hocalar ile hazırlanan 80'den fazla bilgin videosu erişime açıldı.
Başlangıcından bugüne gelinceye değin İslam düşünce tarihindeki bilimsel disiplinlerin dönüşümünü anlatan 80 makale yazıldı.
Bilginlerin tarih içindeki etkileşim ağlarını ortaya çıkarmayı amaçlayan network projesinde 4.000 bilim insanıyla ilgili kapsamlı bir etkileşim ağı oluşturuldu.
6.000’den fazla eser üzerinden felsefe, matematik bilimler, mantık, kelam, fıkıh ve tasavvuf disiplinlerini kapsayan bir kitaplar ağı oluşturuldu. Kurucu klasiklerle ilgili bağımsız bilimsel maddeler yazıldı.
200'ü aşkın akademisyenin katkı sunduğu projeyle, İslam düşünce tarihiyle ilgili oluşmuş yüksek seviyeli ilmi birikimin kolaylıkla takip edilebilir hale getirilmesi ve İslam düşünce tarihi yazımına süreklilik ve bütünlük fikrini merkeze alan yeni bir bakış açısı kazandırılması amaçlanıyor.
Geniş Katılımlı Tanıtım Toplantısı Düzenlendi
30 Kasım 2022 Çarşamba günü Haliç Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilen tanıtım toplantısı geniş bir katılımla gerçekleştirildi. Kültür-sanat camiasının önemli isimleri, siyasetçiler, akademisyenler ve İDA yazarları’nın bir araya geldiği toplantıda konuşan Proje Koordinatörü Doç. Dr. İbrahim Halil Üçer projenin ikinci edisyon sürecini anlatarak “İslam Düşünce Atlası, bizi inşa ederek aslî hüviyetimizi kazandıran hafızamıza yeniden dönmenin, kendi hikayemizi yazmaya başlama noktasında hepimiz için cesaret kaynağı olacağı yönündeki bir inançtan doğdu. Bu inanç öncelikle bu hafızayla varoluşsal irtibatımıza dikkat çekiyor.” dedi.
Üçer, yaklaşık 5 yılda tamamlanan ikinci edisyonun projeyi taşıdığı yeni eşikten bahsederek “İslam düşünce tarihi Gazali öncesi ve sonrası olarak anılıyordu. İslam medeniyeti yanlışlıkla zuhur etmiş bir tarih gibi ortaya çıkarılıyor, yok sayılıyordu. İslam Düşünce Atlası'nda bu paradigmaya karşı çıkacak bir anlatı yazmaya çalıştık. Bugün bu çabayı güçlendiren yeni edisyon çalışmasını sunmaktan büyük heyecan duyuyorum. Projeye katkı sunan herkese teşekkür ederim.” ifadelerini kullandı.
İLEM Yönetim Kurulu Başkanı Abdulkadir Macit ise İLEM’in proje odaklı çalışmalar yaptığının altını çizerek, "İDA; büyük bir emeğin, nitelikli ve güçlü ilim adamaları topluluğunun bir araya gelmesi, bilgi üretimi gayesi güderek daha adil bir dünyanın ortaya çıkması için gerçekleştirildi." sözlerini sarfetti.
Projeye desteklerini sunan Konya Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Ercan Uslu ise konuşmasında, İDA'nın suya atılmış bir taş gibi giderek büyüyen dalgalar oluşturmasını niyaz ettiğini söyledi. Konya’nın böyle bir projeyi desteklemekten memnuniyet duyduğunun altını çizdi.
Tanıtım toplantısını teşrif eden Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, projenin öneminden şu sözlerle bahsetti: “Kitabın bir okuyucusu olarak herkese teşekkür ederim. Yaşayan bir tarihten bahsettiğimizi fark etmeliyiz. İslam Düşünce Atlası ile sonuca ulaşmanın değil, teklifi üstlenmenin önemini fark ettik. Bu yolculuk, envanterin çıkartılması, tartışmaya açılması, konuşulması anlamında çok kıymetli. Bu gerçekten heyecan verici bir proje. Herkesi tebrik ediyorum. Bunu eğitim sisteminin içine nasıl taşıyabiliriz sorusunu tartışmamız gerekiyor.”
İDA yazarlarından Doç. Dr. Tahsin Görgün, Doç. Dr. İhsan Fazlıoğlu ve Doç. Dr. Nail Okuyucu, Prof. Dr. Ömer Türker ve Doç. Dr. Eşref Altaş projenin ortaya koyduğu 14 asırlık İslam düşünce tarihinin yeniden dönemlendirilmesi iddiası üzerine ve İslam Düşünce Atlası projesinde bulunmanın onlar için ne anlama geldiği üzerinde durdular.
Konuşmaların akabinde İslam Düşünce Atlası’nı tanıtan ve güncellenen web sitesi içerik tanıtımı ve kullanım kılavuzu niteliğindeki video-film gösterimi gerçekleştirildi.
İslam düşünce tarihinin yeni bir bakış açısıyla dönemlendirildiği proje, yeni edisyonu ile "Parçaları Yeniden Birleştir ve Küreyi Keşfet" çağrısını güçlenerek yinelemiş oldu. Tanıtım toplantısının sonunda internet sitesinin açılışı yapıldı ve projeye destek olanlara plaket takdim edildi.
Tanıtım toplantısında gerçekleştirilen konuşmaların yakında İLEM TV kanalında yayınlanacağı duyruldu.
İslam Düşünce Atlası projesi çıktılarından biri olan 80'den fazla bilgin videosu ise İLEM TV Youtube kanalında erişime açıldı.
Videoları izlemek için | bit.ly/3Ubw2Il