29 Haziran Cuma günü başlayan Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi 1 Temmuz Pazar günü Konya’da nihayete erdi. İlmi Etüdler Derneği (İLEM)’nin düzenlediği, GLOPOL’un destek verdiği kongre, Konya Büyükşehir Belediyesi’nin ev sahipliğinde gerçekleştirildi. Kongrede, Türkiye’de yüksek lisans ve doktora düzeyinde eğitimlerini sürdüren ve son iki yılda doktora derecesi almış farklı disiplinlerden araştırmacılar bildiriler sundular.
29 Haziran Cuma günü başlayan Kongre’nin açılış konuşmaları Konya Vali Yardımcısı Dr. Sefa Çetin, Selçuk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hakkı Gökbel, Konya Büyükşehir Belediye Kültür ve Sosyal İşler Başkanı Mücahit Sami Küçüktığlı, Selçuk Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Doç. Dr. Murat Çemrek, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve İLEM Yönetim Kurulu Başkanı Yrd. Doç. Dr. Lütfi Sunar tarafından yapıldı.
Kongrenin tertip edilmesine öncülük eden İLEM adına konuşan Sunar yaptığı konuşmada, İlmi Etüdler Derneği’nin bundan tam on yıl önce İstanbul’da uzun soluklu olmasını arzu ettikleri bir dizi çalışmayı başlattıklarını ifade etti. ilham kaynağını Hz. Mevlana’dan alan İLEM’in logosunun şehrin ruhuyla nasıl örtüştüğünü, Sunar şu cümlelerle ifade etti: ‘İLEM yetiştirdiği ilim adamlarına, bir ayağını kendi medeniyetinin ilim ve düşünce dünyasına sabitlemeyi, diğer ayağıyla da tüm dünyayı dolaşıp, insanı, toplumu ve siyaseti bütüncül bir biçimde kuşatmayı teklif ediyor. Bu şuur ve bakışla donanmış ilim adamları 'Sabit ayaklarının' verdiği 'kudret' ile 'küllî' olana ulaşmaya gayret edeceklerdir. 'Hilal'in kubbesi altında yetişmiş hidayet, dirayet ve feraset sahibi ilim adamlarının sadece bizim için değil tüm insanlık için çözümler sunacağına inanıyoruz.’ şeklinde konuştu. Konuşmasına Türkiye Lisansüstü Çalışmaları Kongresi’ne verdikleri destekten dolayı Konya Büyükşehir Belediyesi ve GLOPOL’e teşekkür eden Sunar, ‘Türkiye’de gelişmeye başlayan fikir ve düşünce üretimine katkıda bulunmaktır. Bununla birlikte kongrenin tertip edilmesindeki esas amaç,geleceğin ilim adamlarını bir araya getirmek, onların gelişimine bir zemin hazırlamaktır.’ şeklinde konuştu. Sunar, kongrede sunulacak bildirilerin dışında oluşacak paylaşımlarla uzun vadeli fikir ve çalışma birlikteliklerinin de oluşacağını ümit ettiğini ifade ederek konuşmasını sonlandırdı.
İlk yılında 'Kent ve Değişim' özel temasını öne çıkaran Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongre’sinin ilk gününde, kent ve mekânda meydana gelen değişimlerin, gelişmelerin incelendiği oturumlar yer aldı. 29 Haziran Cuma günü gerçekleşen ilk oturumda Mardin Artuklu Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Halil İbrahim Düzenli’nin başkanlığındaki 'Kent Mimari ve Değişim'; Selçuk Üniversitesi Tarih Bölümü’nden Prof. Dr. Ramazan Çalık’ın başkanlığında 'Dışlanma, Ayrışma, Kentsel Hak ve Adalet Tartışmaları'; Doç. Dr. Murat Çemrek’in başkanlığında ise 'Sürdürülebilir Şehirler, Çevre Politikaları ve Türkiye' başlıklı konuşmalar yer aldı.
Kongrenin birinci günkü akşam oturumlarında Kent ve Değişim teması öne çıkarıldı. Kırklareli Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Murat Şentürk’ün başkanlık ettiği 'Kentsel Dönüşüm/Yenileme' oturumunda, son dönemlerde kentlerdeki dönüşüm ve yenilenme konusundaki tebliğler sunuldu. İstanbul Şehir Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Berat Açıl’ın başkanlık ettiği oturumda ise 'Edebiyatta Mekân ve Değişim' konusu incelendi. Bu oturumda aralarında Ömer Solak’ın 'Bir Edebi Okuma Yöntemi: Eleştirel Edebiyat Okuryazarlığı' ve Mehmet Erdem Temür’un 'Seksen Kuşağı Türk Öykücülüğünde Kent ve Değişim' başlıklı bildirilerinin bulunduğu dört bildiri yer aldı.
'Kentsel İletişim: Yönetimi ve Tasarımı' başlıklı bir diğer oturumda ise yeni ve eski kent algısını, mekânsal göstergelerin ekonomi-politiğini, modern bir iletişim biçimi olarak kent ve mekânın dilini ve sinemada mekânın karakterize edilişini ele alan bildiriler yer aldı.
Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongre'sinin ikinci günü üç oturumla başladı: 'Kentsel Yoksulluk ve Zenginlik', 'Doğudan Batıya, Eğitimden Öyküye İslami İlimler' ve ' Şehircilik ve Mimarlık Tarihi.' Kentsel Yoksulluk ve Zenginlik oturumunda yer alan Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Arş. Gör. Olcay Akgül Sarpkaya bildirisinde, sokakta yaşayan çocuklar ve çocuk yoksulluğunu ele aldı. Van’da yaptığı araştırmanın detaylarını paylaşan Akgül, sokakta çalışan çocuklarla yaptığı mülakatları ve sokakta çalışma sektörünün detaylarını dinleyicilerle paylaştı.
30 Haziran Cumartesi günü öğlen programı 'Edebiyat, Minyatür ve Musiki' başlıklı oturumla başladı. İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı yüksek lisans çalışmalarını sürdüren Mukadder Gezen bildirisinde, Osmanlı şairlerinin mektuplarındaki İstanbul şehrini anlattı. Gezen, Gazali'nin Mekke’den İstanbul’a gönderdiği manzum mektubu ve Zati, Rumi ve Kâtip Cafer Çelebi'nin yazdığı manzum cevapları karşılaştırdı. Marmara Üniversitesi’nde İslam Tarihi ve Sanatları alanında doktora çalışmalarına devam eden Zeynep Yıldız ise aynı oturumda tekke ve tasavvuf musikinde güftenin işlevlerini inceledi. Güfteler ve icra şekilleri üzerinden, güftelerin bestelerin oluşumunda ne gibi etkilere yol açtığını tartışan Yıldız, Kavvali müziğinde icracı ve dinleyicilerin icra sırasındaki yakın pozisyonlarına ve güftenin şairine yapılan dualara dikkat çekti.
Kongre’nin 'Kent, Mekân ve Değişim' başlıklı oturumu Yrd. Doç. Dr. Lütfi Sunar’ın başkanlığında gerçekleşti. Selçuk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Doktora Programı’ndan İbrahim Nacak "Kentsel Mekânda Gündelik Hayat" başlıklı sunumunda, Konya kentinin merkezinde yer alan Alaeddin Tepesi'nin mekân ve gündelik hayat ilişkisi bağlamındaki fonksiyonlarını irdeledi. Çalışmalarını Marmara Üniversitesi İstanbul Araştırmaları Bölümünde sürdüren Sezgül Karcıoğlu aynı oturumda, 'Kentin Mekanla Etkileşimi, Kent Meydanları Örneği' konulu bir bildiri sundu. Batı'da ve Osmanlı/Cumhuriyet dönemlerinde, meydanların devlet-toplum ilişkileri eksenindeki oluşumları inceleyen Karcıoğlu, bildirisini Aksaray Meydanı'nın farklı çağlarda kentsel yaşam odağı olarak sahip olduğu fonksiyonlarını tartışarak tamamladı. 'Kent, Mekân ve Değişim' başlıklı oturumun son konuşmacısı olan Seyit Ali Eren, bildirisinde sivil toplum ve sivil itaatsizlik üzerine kavramsal bir çerçeve oluşturdu. Günümüzde sivil toplumun devletsiz var olmayacağına ilişkin bir algı oluştuğunu ifade eden Eren, "bu durum devlete entegre olmaya hazır bir sivil toplumu meydana getiriyor" dedi.
Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi'nin 14. oturumu olan 'İletişim Yönetiminde Yeni Yönelimler' oturumu Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekan Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Ali Büyükaslan başkanlığında gerçekleşti. Oturumda Ahmet Toklucuoğlu "Kar Amacı Gitmeyen Kuruluşlarda İletişim Yönetimi" başlıklı konulu bir bildiri sundu. Toklucuoğlu, kamu kurumlarının iletişim yönetimi çalışmalarını BİMER üzerinden verdiği örneklerle anlattı. Sivil Toplum Kuruluşlarının iletişim yönetimini de ele alan Toklucuoğlu, "STK'lar kurumsallaştıkça yöneticiler yetkilerini koruma yolunu seçebiliyor. Bu durum STK çalışmalarının da bürokratize olmasını sağlıyor" dedi. 'İletişim Yönetiminde Yeni Yönelimler' oturumunda sunulan diğer bildiriler şöyle: "Postmodern Darbe Süreçlerinde Medya Söylemi", 'Küreselleşme Bağlamında Uluslararası İletişim ve Kamu Diplomasisi' ve 'Sosyal Medya Servisleri İle Gelen Farkındalık: İnsan Hakları Alanında Faaliyet Gösteren Sivil Toplum Kuruluşları Üzerine Bir İnceleme'.
Kongre’nin ikinci gününde gerçekleşen diğer oturumlar arasında 'Türk Dış Politikası: Değişim, İmkânlar ve Tehditler', 'Eğitim, Çevre ve Psikolojik Sağlığımız', 'Şehircilik ve Mimarlık Tarihi' ve 'Doğudan Batıya, Eğitimden Öyküye İslami İlimler' başlıklı oturumlar bulunuyor.
Kongre’nin son günü "Felsefe-Din-Bilim İlişkileri", "Ulusal ve Uluslararası Hukuka Dair Bazı Meseleler" ve "Türkiye Ekonomisi I: Makroekonomik Sorunlar' başlıklı oturumlarla başladı. "Ulusal ve Uluslararası Hukuka Dair Bazı Meseleler" oturumunda söz alan Fatih Koraş, Francisco de Vitoria'nın uluslararası hukuk kuramında İslam dünyasının etkileri irdeledi. Doç. Dr. Fuat Oğuz’un başkanlığını yaptığı bu oturumunun tebliğcilerinden Yıldırım Beyazıt Çiçen, Türkiye'de sermaye akımlarının bankacılık sektöründeki işlevlerini açıkladı. "Felsefe-Din-Bilim İlişkileri" adlı oturumda konuşan tebliğcilerden Yasin Apaydın ise İslam felsefesinde klasik dönem sonrası varlık tartışmalarını anlatırken bu konudaki önemli isimlerden "Muhammed Hüseyin Tabatabai" üzerinde durdu.
Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı Prof.Dr. Ahmet Kalender'in başkanı olduğu 'Medya Okumaları' oturumda Arap Baharı ve Türk basınının nefret söylemleri bağlamında Mavi Marmara olayı tartışılan konular arasında yer aldı. İstanbul Üniversitesi Halkla İlişkiler alanında lisansüstü çalışmalarını sürdüren Metin Eken, "Görsel Politik İmgelerle Bir Suriye Okuması: Beşar Esed Resimleri" başlıklı bildirisinde göstergebilimsel çözümlemelerle fotoğrafın siyasi erkin iktidarını pekiştiren özelliklerini ifade etti. Aynı oturumda söz alan Asem Aljaradat ise Suriye’nin başkenti Şam’da yaptığı alan araştırmasının verilerinden hareketle sosyal medyanın Suriye’deki toplumsal hareketlerdeki rolünü ortaya koydu.
Kongre’nin son gününde gerçekleşen diğer oturumlarda 'Toplumsal-Kültürel-Ekonomik Tarih", "İdeoloji, Tarih ve Çatışma", "Türkiye Ekonomisi II: Yapısal Sorunlar", "Siyasi Tarih", "Değişen Dünyayı Algılamak: Sistem ve Parçaları", "Küreselleşmeyi Okumak: Eski Küre Yeni Dünya", "Marka İletişimi" ve 'Çağdaş İslam Felsefesi Tartışmaları" temaları altında çeşitli konular ele alındı.
Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi’nde hukuk, iletişim, edebiyat, tarih, felsefe, sosyoloji, psikoloji, iktisat, siyaset bilimi, uluslararası ilişkiler, mimarlık ve temel İslam bilimleri disiplinlerinde toplamda 111 bildiri sunuldu. Oturumların tamamlanmasının ardından kapanış konuşmaları için söz alan İlmi Etüdler Derneği Başkanı Lütfi Sunar, İLEM’in ilmi çalışmaların her zaman destekçisi olacağını vurguladı. Sunar yaptığı konuşmada, kongredeki paylaşımların çok kıymetli olduğunu belirterek farklı şehirlerden gelen aynı alanda çalışan katılımcıların kurmuş oldukları dostluktan ve yaratmış oldukları düşünce ikliminden çok büyük mutluluk duyduğunu, bu tip programların yüksek lisans ve doktora çalışmaları yürüten genç akademisyenler için bir çalışma usulü kazanmaları adına çok önemli olduğunu ifade etti.
Konya Büyükşehir Belediyesi Kültür Daire Başkanı Mücahit Sami Küçüktığlı katılımcılara ve programı düzenleyen kurumlara teşekkür ettiği konuşmasında; 'Kültür Daire başkanlığı olarak şu anda yürüttüğümüz projenin ismi '100 gün 200 etkinlik projesi' idi. Burada düzenlenen 30 oturuma bakınca sanırım Projemizin adını da 100 gün 230 etkinlik' şeklinde değiştirmeliyiz. Bu kongredeki Şehircilik ve Mimari oturumlarından fazlasıyla istifade ettik. Bu alanda düşünen genç akademisyenlerin sahada fiilen çalışanlarla bir araya getirileceği çalışmalar yürüteceğiz.' şeklinde konuştu.
Selçuk Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Doç. Dr. Murat Çemrek yaptığı konuşmada, Konya’da yaşayan bir kişi olarak kongreye karşı büyükşehir belediyesinin göstermiş olduğu ilgiden çok memnun olduğunu ifade ederek kendilerine teşekkür etti. Konuşmasına bu organizasyonda İLEM’in tecrübesinde çokça istifade ettiklerini belirterek devam eden Çemrek, ortaya koyulan çalışmanın sonucunu başarılı olarak bulduğunu ve niyetin hayr, akıbetin de hayr tecelli ettiğini belirterek konuşmasını sonlandırdı.
