GELENEĞİN BİRİKİMİNDEN YENİ BİR DÜŞÜNCENİN İNŞASINA...

İslam Düşüncesinde Siyaset-İktisat İlişkisi

Türkiye’de siyaset düşüncesi çalışmaları bilhassa Batı’daki siyaset çalışmaları ekseninde dikkate değer bir gelişme göstermiştir. Fakat diğer pek çok alanda olduğu gibi siyaset alanında İslam’ın klasik döneminde geliştirilen siyasi kültür ile Türkiye’de cari olan siyasi kültür alanında ciddi bir irtibatsızlık bulunmaktadır. Türk ve İslam siyasi düşünce ve kültürü hakkında yapılan çalışmalar oldukça önemli ve kıymetli olsa da klasik dönemde geliştirilmiş siyasi düşünce ve kültürün hala temel teorik çerçevesini dahi ortaya koymaktan uzaktır. Ayrıca bu çalışmalar, henüz kendi aralarında bir bütünlük oluşturmuş ve Türkiye’deki siyasi düşünceyi etkileme ve dönüştürme seviyesine ulaşmış değildir. Bu bakımdan siyaset düşüncesi alanında klasik teorik çerçevelerin ortaya konulması, karşılaştırılması, yeni kavramların üretilmesi, mevcut yapının eleştirel bir zihinle değerlendirilmesi bu sorunun çözümünde esaslı değişiklikler yapacaktır.

Bu bağlamda İslam Siyaset Düşüncesi Projesi (İSD), siyaset düşüncesine dair İslam’ın modern öncesi döneminde tartışılan meseleleri yeniden kazanarak günümüz ilim ve fikir dünyasının gündemi haline getirmek ve böylece hâlihazırdaki siyasi sorunların tespit, tahlil, tenkit ve çözümünde geçmiş birikimden azami ölçüde istifade etmeyi amaçlamaktadır. İSD’nin bu çalışmalar vasıtasıyla özellikle şahıs, mefhum, mesele, müessese, dönem, literatür ve bölge boyutlarında uzmanlar yetiştirmeye imkan verecek bir proje olması hedeflenmektedir.

Bu kapsamda ilmi toplantıların yanı sıra ders, konferans, çalıştay, sempozyum vb. toplantılar; kataloglama; belirlenen konularda deneme, makale, kitap seviyesinde telif eserler; gerekli görülen makale ve kitapların tercümeleri ve İslam siyaset düşüncesi hakkında henüz yayımlanmamış eserlerin tahkikinden oluşan bir dizi faaliyet yürütülecektir.

Arka planda hazırlıkları devam eden söz konusu bu faaliyetlerden ilki olarak 29 Mart Salı günü 18.30’da Prof. Dr. Cengiz Kallek’in katılımıyla “İslam Düşüncesinde Siyaset-İktisat İlişkisi” üzerine konferans gerçekleşecektir.

Cengiz Kallek

1960 yılında İstanbul’da doğdu. Boğaziçi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü’nü bitirdi (1982). TDV İslâm Ansiklopedisi Genel Müdürlüğü’nde telif ve redaksiyon uzmanı olarak çalışırken Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde İslam Hukuku yüksek lisansı (1989) ve İktisat Tarihi doktorası yaptı (1994). Malezya’daki Uluslararası İslam Üniversitesi (IIUM) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde (1994-96) yardımcı doçent ve Uluslararası İslâm Düşüncesi ve Medeniyeti Enstitüsü’nde (ISTAC, 1997-99) doçent olarak görev yaptı. Türkiye’ye dönüşünden sonra TDV İslam Araştırmaları Merkezi’nde araştırma uzmanı konumunda çalışmayı sürdürürken Başkan Yardımcılığı’nı da deruhte etti. Bu arada Fatih Üniversitesi’nde kısmî zamanlı dersler verdi (2000-10). İstanbul Şehir Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Tarih Bölümü’nde öğretim üyesi oldu. Aynı fakülte ve bölümde Dekanlık ve Bölüm başkanlığı yaptı (2010-13).

Yüksek lisans (Hz. Peygamber Döneminde Devlet ve Piyasa, İstanbul: Bilim ve Sanat Vakfı, 1992) ve doktora (Asr-ı Saâdet’te Yönetim-Piyasa İlişkisi, İstanbul: İz Yayıncılık, 1997; Sosyal Servet, İstanbul: Klasik Yayınları, 2015) tezleri dışında İslâm İktisat Düşüncesi Tarihi: Harâc ve Emvâl Kitapları başlıklı bir kitabı (İstanbul: Klasik Yayınları, 2004, 2015), İngilizce ve Türkçe makaleleri yayımlandı. Ayrıca çeşitli yerli ve yabancı ansiklopedilerde Türkçe, İngilizce ve Arapça olmak üzere fıkıh, tarih, iktisat, siyaset, metroloji gibi alanlarda yüz altmışı aşkın maddesi neşredildi.

İstanbul Şehir Üniversitesi bir dönem rektörlük vazifesini yürütmüştür. Halen çeşitli dernek ve vakıflarda kurucular kurulu (İSAV), mütevelli heyeti (GGV), yönetim kurulu (GGV) ve danışma kurulu (BSV, İGİAD, İKAM) üyeliklerini sürdürmektedir.

Ömer Türker

1975’te Keskin, Kırıkkale’de doğdu. 1997’de Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden mezun oldu. 1999’da Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde “Mukâtil bin Süleyman’ın Kur’ân’ı Te’vîl Yöntemi” başlıklı teziyle yüksek lisansını, 2006’da Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde “Seyyid Şerîf el-Cürcânî’nin Te’vil Anlayışı: Yorumun Metafizik, Mantıkî ve Dilbilimsel Temelleri” başlıklı teziyle doktorasını tamamladı. 2012 yılı itibariyle Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde Yardımcı Doçent Doktor olarak göreve başladı. 2012 yılında Doçent, 2017 yılında Profesör oldu. “İbn Sînâ Felsefesinde Metafizik Bilginin İmkânı Sorunu” adlı telif eserinin yanı sıra çok sayıda makaleye ve tercümeye imza atmıştır. İLEM bünyesinde yürütülen İslam Siyaset Düşüncesi Projesinde “Klasik Dönem İslam Siyaset Düşüncesini Yeniden Yorumlamak” başlıklı bölümünde yürütücü olarak görev almaktadır.

Katılım: Program, 29 Mart 2022 tarihinde saat 18.30'da  Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Prof. Dr. Raşit Küçük Konferans Salonunda gerçekleştirilecektir. İlgili olan herkesin katılımına açıktır.